Ekinezya; erguvani kirpibaşı, kirpiotu,eflatun koza çiçeği, samson kökü, echinacea angustifolia ve purple coneflower olarak da bilinmektedir. Halk arasında yaygın isimleri; lohusa otu ve pembe küla çiçeğidir.
Ekinezya bitkisi, papatya familyasından bir bitki türüdür. Bitki boyu yaklaşık 150 santimetredir. Genelde dik uzar ve her dalında bir tane çiçek olur. Taç şeklindeki yaprakları bir çok farklı renge sahip olabilmektedir. En şifalı türü eflatun renginde olandır.
Ekinezya bitkisinin gövdesi, yaprakları, kökü ve çiçeği kullanılmaktadır.
İçindekiler
Ekinezya Bitkisi Nerelerde Yetişir?
Peki, ekinezya nerede yetişir? Ekinezya bitkisinin anavatanı Amerika’dır. Ancak ülkemizde bir çok bölgede kendiliğinden yetişmekte, aynı zamanda bitki yetiştiricileri tarafından da yetiştirilmektedir.İklim isteği açısından seçici bir bitki değildir. Ancak kurak bölgelerde yetişmesi zordur.
Toprak bakımından organik maddeler bakımından zengin olan kumlu topraklarda yetişmektedir. Toprağın gevşek yapıda olmasında fayda görülmektedir.
Ekinezya Bitkisi Nasıl Yetişir?
Sulama şekli bitkinin yetiştiği bölgenin iklim koşullarına göre değişkenlik göstermektedir. Kurak olmayan yerlerde haftada 1 defa, kurak bölgelerde ise toprağın durumuna göre değişmektedir.
Bitki tohumundan üretilmektedir. Çimlendirilmesinde sorun yaşanan tohum türü için 24 saat suda bekletme, 12 hafta soğuk katlama ile stratifikasyon işlemi uygulanmaktadır. Bu tür tohumlar gibberellik asitle muamele edilmektedir.
Erken sonbahar ve erken ilkbahar dönemlerinde ekilebilmektedir.
Ekinezya Bitkisinin Faydaları
Ekinezyanın bağışıklık sistemini güçlendirdiği klinik deneylerle ispatlanmış haldedir. Ekinezya, özellikle immün sistemi desteklemesi nedeniyle oldukça şifalı olduğu tespit edilmiş bir bitkidir. Antibakteriyel ve anti viral etkilere sahiptir. Soğuk algınlığı, solunum hastalıkları, grip, sinüzit ve saman nezlesi başta olmak üzere bir çok hastalığa karşı faydalı olmakla beraber hastalık anında iyileştirici etkiye de sahiptir. Bakteri ve mantarlara karşı güçlüdür. Doğal antibiyotik görevini üstlenmiştir. Ayrıca astım hastalığında sentetik ilaç görevi görmektedir.Cilt rahatsızlıklarında da, başta sedef ve egzama olmak üzere iyileştirici etkilere sahiptir.
Eski uygarlıkların ekinezya bitkisini ağrı kesici olarak kullandıkları bilinmektedir.
- Ağız sağlığı için; 4 ml ekinezya ektratı ile gargara yapılması halinde ağız ülserlerini iyileştirdiği bilinmektedir.
- Antioksidan olarak; iltihaplara neden olan cyclooxygenase enzimini engeller. Bu enzime benzeyen potansiyel toksik enzimlere karşı da faydalıdır.
- Cilt için; fagositleri uyaran ekinezya, bakterilerin ciltte neden olduğu enfeksiyonları iyileştirmektedir. Tinea hastalığına neden olan mantarı engelleyerek hastalığın iyileşmesine yardımcı olmaktadır.
- İmmün sistem için; bakterilerin bozunmasına yardımcı olan etkenlere sahiptir. Lenfatik sistemdeki kök hücreler için uyarıcıdır.
- Dalak fonksiyonlarını düzenlemektedir.
- T-lenfositleri aktive etmekte ve üretimlerini arttırmaktadır.
- Birçok virüsü baskılamaktadır. Özellikle Herpes Simplex virüsüne karşı anti viral yapıdadır.
- Kalp damar sağlığı için; vücutta bulunan kırmızı kan hücrelerini arttırmaktadır.
- Metabolizmal faaliyetler için de immün sisteme destek verici yapısı, kronik yorgunluk sendromunda fagosit ve lenfositleri uyarmaktadır.
Ekinezya Bitkisi Kullanım Şekilleri
Ekinezya bitkisi başta çay olmak üzere farklı yollarla da tüketilebilmektedir. Kapsül, tablet, tentür ve ekstrat formlarında temin edilebilmektedir.
Sivilce, akne, deri iltihabı, yara, egzama ve sedef gibi cilt rahatsızlıkları durumunda, bitki ezilerek problemli bölgelere konulmaktadır.
Ekinezya hapı kullanımı konusunda, özel durumlar haricinde günde 3 defa ve her defasında 1000 mg civarı alınarak günlük 3000 ile 4500 mg arasında tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Standartize edilmiş olan %4’lük formunda ise günde 450 ile 750 mg arası tavsiye edilmektedir.
Enfeksiyon durumlarında ekinezya kurusu 400-500 mg arasında tavsiye edilmektedir. Ticari olarak kurutulmuş echinacea angustifola kökü, kurutulmuş echinacea pallida ve ya echinacea purpurea kökü halinde bulunabilmektedir.
Ekinezya bitkisi ekinezya yağı şeklinde de bulunup kullanılabilmektedir. Ekinezya yağı kepek sorununu tamamen ortadan kaldırmaktadır. Ekinezya yağı uçucudur. Kuvvetli hücre yenileyici özelliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Ancak ağızdan alınması tavsiye edilmediği için saç ve cilt üzerinde kullanımı uygun bulunmaktadır.
Bitki, ekinezya ekstresi halinde de kuvvetli etkiye sahiptir. Bir kavonoza koyulan ekinezya bitkisi üzerini kapatacak kadar votka eklenmesiyle; kuru haldeyse 1 yıl, taze haldeyse 6 ay boyunca güneş almayan kuru yerde saklanarak elde edilebilen tentür formu elde edilebilmektedir. Hazır olduktan sonra süzülerek saklanır ve 1 çay bardağı su içerisine 30 damla şeklinde kullanılabilmektedir. Takviye edici gıda formunda hazırlanmış şekilde piyasadan temin edilebilmektedir. Cam şişe içerisinde kapsüller halindedir. 250 ml’si yaklaşık olarak 180 TL değerindedir. Günde 1-3 kapsül halinde yemek zamanlarında kullanımı tavsiye edilmektedir. Ayrıca echinacea purpurea kökünün alkol ekstresi, grip ve benzeri durumlarda günlük 900 mg kadar önerilmektedir.
Ekinezya bitkisinin çay şeklinde kullanımı da mümkündür. Ekinezya çayı nasıl demlenir diye araştırıldığında, normal çay demlemekten farklı bir işlem yapılamdığı görülmektedir. Dr. İbrahim Saraçoğlu’nun bilgilerine dayanarak, ekinezya çayı İbrahim Saraçoğlu tarifine göre 1.5 tatlı kaşığı kuru ekinezya bitkisi, 1 su bardağı önceden kaynatılmış su içerisine eklenmektedir. 7-10 dakika kadar ağzı kapalı şekilde demlenmeye bırakılır. Demleme işlemi bittikten sonra süzülerek içilmesi önerilmektedir. Günde en fazla 3 fincan tüketimi tavsiye edilmektedir.
Piyasaya bakılarak ekinezya çayı fiyatı ortalama 70 gramı 20 TL olacak şekilde satılmaktadır.
Ekinezya Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- En fazla 6-8 hafta kullanımı önerilmektedir.
- Gebelik durumunda asla kullanılmaması gerektiği tespit edilmiştir.
- Bebeklerde ve çocuklarda kullanılmamalıdır.
- İlaç kullanımı halinde doktorunuza danışmadan kullanmamanız önerilmektedir.
- Papatya cinsine ait olduğu için alerjik durumlara dikkat edilmelidir.
- Multilp Skleroz (MS), lupus hastalığı ve romatoid artrit hastalığına sahip olan bireylerce doktor kontrolü haricinde kullanımı önerilmemektedir.
- Organ naklinin ardından bağışıklık sisteminin baskılanması gerektiği için ekinezya bitkisi kullanılmamalıdır.
