Motivasyon nedir? Kelimenin Türk Dil Kurumu (TDK) anlamıyla güdüleme ve isteklendirme demektir. Motivation İngilizce kelimesinden dilimize geçmiştir. İngilizcede daha çok askeri bir terim olarak yer alır ve ‘teşvik’ , ‘harekete geçirme’ anlamı taşır. Dilbilimde nedensellik olarak da tanımlanabilir. Psikoloji anlamında motivasyon nedir? Bir davranışa, bir eğilime, bir hedefe güdüleme olarak anlaşılabilir.
İçindekiler
Motivasyon Kısaca Nedir?
Motivasyon üzerine söylenebilecek o kadar fazla şey var ki, hakkında pek çok kitap ve yazılı eser olmasından bunu anlayabilirsiniz. Fakat siz motivasyon kısaca nedir diye düşünürseniz, sonuçta istenilen eğilime yöneltmek için, başından teşvik etme olarak özetlenebilir.
Motivasyonun Çeşitleri Nelerdir?
Motivasyonun pek çok çeşidi vardır: Bunlar örneğin; psikolojik motivasyon, yani yüreklendirme, moral verme halk arasında yaygın bilinen ‘gaz verme’ sözcük gruplarının eş anlamlısıdır. Baseball takımı seçmelerine katılan oğluna babanın; ‘Yapabilirsin, yapacaksın, hedefine odaklan!’ sözcüğü psikolojik motivasyon örneklerinden biridir.
Pozitif ve Negatif Motivasyon
Psikolojik motivasyonda motive edilen kişi etken veya edilgen konumunda olabilir. Cesaretlendirilen kişi edilgendir, bu bilinenin aksine negatif bir motivasyondur. Peki psikolojik açıdan motive edilen kişinin etken olması ‘pozitif motivasyon’ nasıl olmaktadır? Uygun koşullar sağlandıktan sonra kişinin odaklanıp kendi kendini motive etmesi olarak nitelendirilebilir. Pazarlama eğitim ve oryantasyonlarında sıkça karşılaşılan bir güdülenme şeklidir. Pazarladığı ürünün belli bir miktarı aşması halinde terfi alacağı söylenen kişi, psikolojik olarak kendi kendini hedefe güdülemektedir.
Ödül ve Ceza
Ödül ve ceza da motivasyon örneklerindendir. Ulaşılan hedef sonucu maddi ve manevi ödül alan kişi motive edilmiş olur; hedefe ulaşamayan ya da motivasyonu düşen kişinin manevi veya maddi olarak yaptırıma maruz kalması da cezalandırma anlamında bir motivasyondur. Örneğin sene sonu hedeflerine ulaşmış bir firmanın çalışanlarına ödeme yapması ve tatil izinlerini uzatması ödüllendirmeye örnektir. Ya da eksiklerini tamamlaması istenilen bir işçiye eksiklerinin söylenmesi, hizmet puanının düşürülmesi ve primlerden mahrum bırakılması cezalandırma anlamında bir motivasyondur.
Takım Motivasyonu
Takım motivasyonu; takım üyelerinin birbirini rekabet sebebiyle motive etmesi ile gerçekleşebilir. İş yerlerinde rekabet kanununa aykırı ve mobbing tanımına dahil olmamak suretiyle çeşitli motivasyon taktikleriyle işçilerin verimi yükseltilebilir. Sınavlara hazırlanan öğrenciler, tatbikata katılan askerler, takım oyuncuları ve ekip işi yapılan tüm meslek gruplarında uygulanabilir.
Son Olarak
Burada dikkat çeken husus; motive eden kişinin kanunlara hakim davranması, yapılan motivasyonun hukuka aykırı olmaması veya haksız rekabete sevk etmemesi, teşvik edilen kişinin psikolojik veya ekonomik baskı ve şiddete maruz kaldığını hissetmemesi konularında, hassasiyet göstermenin önemidir.
